چکیده: روابط ایران و رژیم صهیونیستی از بدو تاسیس آن تا کنون دارای فراز و نشیب هایی بوده است که به طور کلی می توان آن را به دو مقطع تقسیم کرد:یکی دوران ارتباط نزدیک و در حقیقت دوران اتحاد استراتژیک را در بر می گیرد که دوره زمانی آن به رژیم پهلوی برمی گردد و دوم دوران نشیب و تقابل است که مربوط به دوره زمانی بعد از انقلاب اسلامی می باشد و همچنان نیز ادامه دارد.مهم ترین نمونه این تقابل را در سنگ اندازی های این رژیم در راه فناوری هسته ای ایران و ترس از نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه می توان مشاهده کرد.

مقدمه

روز 24 اردیبهشت سالروز اعلام موجودیت رژیم صهیونیستی می باشد . در سال 1327 خورشیدی در حالی این رژیم موجودیت خود را اعلام داشت که قبلا از سوی بزرگترین مجمع کشور های جهان یعنی سازمان ملل و با فشار های امریکا و انگلیس و گروه های صهیونیستی تلویحا به رسمیت شناخته شده بود. و تشکیل دولتی یهودی فلسطینی مورد موافقت قرار گرفت که این امر اعتراض کشور های مسلمان و عرب را بر انگیخت . و در طی سالها که از تشکیل ان می گذرد روابط کشورمان با آن دچار فراز و نشیب ها یی شده است. به گونه ای که روابط ایران و رژیم صهیونیستی در دوران بعد و قبل از انقلاب دو چیز کاملا متفاوت را نشان می دهد . در حالی که ایران و رژیم صهیونیستی در زمان رژیم پهلوی دو متحد استراتژیک بودند ولی دردوران بعد از انقلاب اسلامی رژیم صهیونیستی از نظر حاکمان ایران یک رژیم نامشروع و غیر قانونی دانسته شد که باید از میان برداشته شود.

پیدایش رژیم صهیونیستی

میزان جمعیت یهودیان را بین 10 تا 15 میلیون تخمین می زنند که عمدتا در آمریکا زندگی می کنند. علت ظهور و بروز مساله یهودیت در اندیشه غرب ، انزوا و عزلت یهودیان در جوامع اروپایی بود . به گونه ای که در طول تاریخ ، یهودیان در عین حضور در جامعه اروپایی از حقوق مساوی با دیگر اروپاییان برخوردار نبودند . از سوی دیگر وقایعی همچون پاکسازی نژادی یهودیان روسیه در قرن 19 و همچنین در فرانسه قرن 19 بعد از واقعه " دریفرس" و بالاخره آزار یهودیان توسط نازی ها در آلمان ، از عوامل ظهور یهودیت نوین در بین یهودیان بود . نباید فراموش کرد که قرن نوزدهم قرن قومیت گروی بود. و این اندیشه با رسوخ در قوم یهود نیز باعث ظهور گرایش خاصی از صهیونیسم شد که به آن" صهیونیسم سیاسی " گویند و این گروه برای حل مساله یهودیت فلسطین را به عنوان ارض موعود انتخاب کرد .ولی متاسفانه مساله دیگری به نام فلسطین را ایجاد کرد . (1)

به هر روی نظریه تشکیل دولت یهود اولین بار توسط تئودور هرتزل ، درکنفرانس بال سوئیس در سال 1897 و بعد از آن توسط حییم وایزمن ، مناخن بگین و دیگران دنبال شد.

اما آنچه که در تشکیل رژیم صهیونیستی نقش مهمی ایفا کرد شاید یهود آزاری و یا تبلیغ یهود آزاری در اروپا بود. در اینکه اروپاییان در آزار و شکنجه یهودیان دست داشته اند شکی نیست اما نباید تبلیغات مظلوم نمایانه گروه های صهیونیستی را در این باره نادیده گرفت .

با ظهور هیتلر بر شدت آزار و شکنجه یهودیان در اروپا افزوده شد به نوعی در باره کشتار یهودیان سخن از کوره های آدم سوزی به میان آمد و کشته شدن 6 میلیون یهودی از این طریق به عنوان یک حقیقت به جهان قبولانده شد و بدین سان هلوکاست تابوی جهان به اصطلاح متمدن قلمداد گردید. در چنین حالتی دو مقصود بر آورده شد یکی آواره کردن یهودیان نگون بخت از خانه و کاشانه اشان در اروپا و دیگری تشکیل رژیم صهیونیستی در قلب دنیای اسلام برای تسلط بر مسلمانان.

سرانجام در ? آذر ???? (?? نوامبر ????)، که روز پایانی مجمع عمومی بود، پیشنهاد تقسیم فلسطین به «دو دولت مستقل عرب و یهود، با اکثریت ?? رأی موافق در مقابل ?? رأی مخالف و ده رای ممتنع تصویب و نمایندگان دول عرب به صورت اعتراض از تالار مجلس خارج شدند.» بر پایة این قطعنامه قیمومت انگلیسی در فلسطین پایان مییافت و قوای انگلیس میبایست هرچه زودتر خاک فلسطین را ترک میکرد. بدین ترتیب «تبلیغات ماهرانة آژانس یهود» و نفوذ صهیونیست‌های آمریکایی باعث شد تا مجمع عمومی در یکی از نخستین تصمیم‌گیری‌های مهم خود «برخلاف حق و انصاف» و روح و منشور این نهاد بین‌المللی رفتار کند (2) .

یهودی‌ها بلافاصله دست به کار شدند تا زمینه‌های تأسیس یک دولت مستقل را فراهم کنند. آنان با فعالیت‌های گسترده خود و پشتیبانی‌های بسیار حیاتی آمریکا، انگلیس و صهیونیست‌ها، امکانات و زمینه‌های لازم را فراهم کرده، سرانجام در ?? اردیبهشت ???? تأسیس دولت اسرائیل را اعلام کردند.

با این همه هنگامی که دولت اسرائیل تقاضای عضویت در سازمان ملل را نمود ، کشور های اسلامی – به استثنای ترکیه- با آن مخالفت کردند ولی سر انجام سازمان ملل در 11 مه 1949 قطعنامه ای دائر برقبول عضویت اسرائیل را صادر کرد. (3)

روابط ایران و اسرائیل در دوران رژیم پهلوی

پس از تقسیم فلسطین به دو بخش یهودی و عربی در سال 1327 ، در ایران نیز تغییراتی در شرف تکوین بود. و شاه قصد داشت تا بر دامنه قدرت خود در مقابل مجلس بیافزاید.در این زمان در ایران به علت تیر اندازی به محمد رضا شاه پهلوی در 15 بهمن 1327 که به برقراری حکومت نظامی و تقویت دربار منجر شد بخشی از جناح های دولتی به تایید رژیم صهیونیستی اظهار تمایل کردند. ( 4) و این در زمانی بود که ایران با مشکلات عدیده ای از لحاظ اقتصادی و سیاسی رو به رو بود و در این راه به آمریکا به عنوان یک قدرت نو ظهور چشم امید بسته بود. بنابر این حکام ایران راه نزدیکی بیشتر به امریکا را در پیش گرفتند.از این رو اسرائیل به علت نفوذ فوق العاده لابی صهیونیستی در امریکا دارای جایگاه و اعتبار خاصی در نزد سیاست مداران امریکا بود و نزدیکی بیشتر به اسرائیل در حقیقت نزدیکی بیشتر به امریکا را میسر می ساخت.

شاید بتوان دلایل نزدیک ایران و اسرائیل به صورت دو متحد استراتژیک در منطقه را بتوان به دلایل مختلفی ربط داد اما می توان دلایلی چند را که نقش برجسته تری را در این راه داشتند به شکل زیر بر شمرد :

- خروج رژیم صهیونیستی از انزوای سیاسی در منطقه وهم پیمانی دو رژیم با غرب

- ترس از کمونیسم و شوروی سابق

- در محاصره قرار دادن کشور های عرب توسط کشور های غیر عربی مانند ایران و ترکیه

- کنترل جریان آزاد انرژی از خلیج فارس و منافع سرشار اقتصادی که بیشتر به نفع اسرائیل بود.

اما نحوه برقراری روابط ایران با اسرائیل وضعیت بسیار اسف باری دارد که در تاریخ مضبوط است. رابطه ای که بر اساس رشوه بناشد که این مساله بیشتر آدم را یاد دوران قاجار و قرار داد رویتر می اندازد که مساله رشوه چه رسوایی به بار آورد. دکتر قاسم غنی در نامه های خود به این مساله اشاره کرده است که این نامه ها توسط سیروس غنی به صورت کتابی در امده است.

 در این میان نصراله انتظام – نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد که در سال 1326 ریاست کمسیون مخصوص فلسطین در سازمان ملل را بر عهده گرفته و به فلسطین هم سفر کرده بود ، با گرفتن رشوه از یهودیان آمریکا به شناسایی حتی دوژوراسرائیل اظهار علاقه کرده بود. دکتر غنی در نامه ای که در 30 خرداد 1329 خورشیدی به محمد علی جمازاده نوشته است : " به طور محرمانه به خودمان عرض می کنم شیاع تامی دارد که همین آقا نصراله انتظام پول هنگفتی از یهودیان گرفته که زمینه شناسایی دولت اسزائیل از طرف ایران به عمل اید" (5) کل رشوه چهارصد هزار دلار تخمین زده می شد . در این میان بخشی از آن به مبلغ دوازده هزار و چهارصد دلار به عنوان قسط نخست به شخص محمد ساعد مراغه ای ، نخست وزیر وقت پرداخته شد. ( 6)

به هر روی هیئت دولت ایران به ریاست ساعد مراغه ای در 14 اسفند 1328 (5 مارس 1950 )شناسایی دوفاکتوی اسرائیل را رسما تایید کرد و توسط نصر الله انتظام سفیر ایران در سازمان ملل یه اطلاع نماینده اسرائیل رسید . (7)

در سال 1330 شمسی حسین علا سفیر ایران در امریکا در مراسم جشنی به مناسبت استقلال اسرائیل شرکت کرد . و کابینه رزم آرا قصد شناسایی دوژور اسرائیل را داشت و کابینه علا نیز با آن موافق بود.

البته در این میان علما و متدینین در این زمان در مقابل این عمل خاموش ننشستند و دست به اعتراض زدند که واکنش آیت الله کاشانی جدی ‌تر و شدیدتر بود. او در بیانیه‌ای، «علیه یهودیان اعلام جهاد کرد و از عموم برادران دینی دعوت نمود تا به منظور تظاهرات راجع به قضیة مسلمانان و یهودی‌ها» گرد هم آیند (. 8 )

هنوز دو سال از شناسایی دوفاکتوی اسرائیل نگذشته بود که دکتر محمد مصدق روابط سیاسی ایران و اسرائیل را برهم زد. او که در راه بازگشت از آمریکا وارد مصر شده و مورد استقبال بیمانند مردم این کشور قرار گرفته بود، شناسایی دوفاکتو را پس گرفت و کنسول‌گری ایران را در اسرائیل منحل کرد.

اعراب این تصمیم را به منظور باز پس‌گیری شناسایی دوفاکتو تلقی کردند، اما ظاهرا شناسایی دوفاکتو و مناسبات دو کشور در اواخر دهه ?? میلادی شکل آشکارتری به خود گرفت و در واقع می‌توان گفت اتحاد استراتژیک دو کشور براساس دکترین پیرامونی بن‌گوریون شکل گرفت و تا سقوط حکومت پهلوی در سال ???? (????) ادامه داشت .(9)

در دوران بعد از کودتای 28 مرداد 1332 شاه دارای قدرت بسیاری شد و توانست بر تمام ارکان کشور سلطه یابد . مصدق را از میدان به در کرده و نیروهای مذهبی را نیز به حاشیه رانده بود. در این زمان شاه احساس می کرد که باید به قدرت نو ظهوری به نام امریکا بیش از اینها نزدیک شود .

در این میان هر روز از قدرت انگلیس در جهان کاسته می شد و این قدرت استعماری هر روز سنگر های بیشتری را خالی می کرد در حقیقت جای خود را به امریکا می داد . در این زمان رژیم صهیونیستی که از قدرت های پشت پرده لابی صهیونیسم در امریکا برخوردار بود دارای جایگاه خاصی در سیاست خارجی شاه گردید. و بدین ترتیب زمینه نزدیکی هرچه بیشتر دو رژیم حامی غرب در منطقه بیش از پیش فراهم شد.

رژیم صهیونیستی نیز برای خروج از انزوای ایجاد شده توسط اعراب بی صبرانه منتظر موقعیت بود. دولت اسرائیل با استناد به سیاست کورش کبیر درباره یهود ، طی نامه ای به محمد رضا شاه از ایران خواستار رسمیت یافتن روابط ایران و اسرائیل( شناسایی دوژور ) شد .در بهمن 1335 بدون شناسایی دوژور اسرائیل توسط ایران،دکتر زوی دوریل DrZvi Doriel - رییس آزانس یهود به عنوان نماینده اسرائیل در ایران پذیرفته شد. همچنین در همین سال تیمور بختیار برای برقراری رابطه ساواک و موساد راهی اسرائیل شد . (10 )* سرانجام ایران در سال 1338 مایر عزری meir ezri )یهودی ساکن اصفهان را به عنوان نماینده مستقیم و در حقیقت سفیر اسرائیل در ایران پذیرفت و تا سال 1352 در همین مقام بود.( 11)

مناسبات دو رژیم ایران و اسرائیل در عرصه امنیتی و اقتصادی حایز اهمیت بود.در عرصه امنیتی هر دو کشور می‌توانستند با ایجاد نوعی اتحاد، دشمنان مشترکشان،یعنی اعراب و شوروی، را از ایجاد تهدیدی جدی دور نگه دارند. اسرائیل با اتحاد با ایران، از یک‌سو می‌توانست از محاصره سیاسی منطقه‌ای خارج و با دیگر کشورها رابطه برقرار سازد و از سوی دیگر، کشورهای عربی را در محاصره کشورهای غیر عربی (نظیر ایران و ترکیه) قرار دهد. ایران نیز به سبب دشمنی اعراب، به‌ویژه مصر در دوران جمال عبدالناصر و عراق پس از کودتای ???? با حکومت شاه، می‌توانست با برقراری رابطه با دشمن اصلی کشورهای عربی، امنیت خویش را تضمین نماید.

تصادفی نبود که در اواسط دهه ?? و اوایل ?? میلادی در سایه بروز اختلاف میان شاه و جمال عبدالناصر، مناسبات ایران و اسرائیل بیش از پیش تقویت گردید. این امر موجب شد برخی چنین تصور نمایند که ایران به شکل دوژور و کامل اسرائیل را به رسمیت شناخته است . افزون بر این، شاه ایران از طریق همکاری‌های گسترده میان موساد و ساواک می‌توانست امنیت داخلی خویش را تضمین نماید . همچنین همکاری‌های نهایی میان ایران و اسرائیل افزایش یافت و اسرائیل به تسلیح شاه ایران مبادرت نمود (12 )

از لحاظ اقتصادی نیز روابط دو کشور حائز اهمیت بود. ایران منبع اصلی صادرات نفت به اسرائیل بود، به گونه‌ای که طی دو جنگ ???? و ????، ایران عمده‌ترین تامین‌کننده نفت اسرائیل بود. ایران پهلوی بیش از ?? درصد احتیاجات نفتی اسرائیل را تامین می‌کرد، در مقابل، اسرائیل به صدور کالاهای صنعتی ساخت این کشور و نیز تسلیحات به ایران مبادرت می‌نمود. ایران همچنین در طرح‌های کشاورزی و صنعتی خویش از اسرائیل استفاده می نمود. یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های کشاورزی که اسرائیلی‌ها نقشی فعال در راه‌اندازی و اداره آن به عهده داشتند، طرح کشت و صنعت قزوین بود. سرمایه‌داران اسرائیلی همچنین در تعدادی از بانک‌های مختلط و شرکت‌های تولیدی و خدماتی ایران سرمایه‌گذاری کرده بود .(13 )

اما هیچ چیز نتوانست از سقوط شاه جلوگیری کند و شاید یکی از مهم ترین دلایل سقوط شاه توسط مردم نزدیکی به اسرائیل بود . همچنانکه امام در بیانات خویش در دوران قبل از انقلاب، شاه را از روابط و نزدیکی با اسرائیل بر حذ ر داشته بودند ویکی از ممنوعیت هایی که وعاظ منابر و مساجد با آن مواجه بودند مخالفت نکردن با اسرائیل بود . و همین امر باعث اعتراض شدید امام (ره) گردید . و ایشان در یکی از سخنرانی های خویش اعلام کردند :" ... می گویند مدام نگویید اسلام در خطر است ! اگر ما نگوییم آیا واقعا نیست ... از اسرائیل و رژیم صهیونیستی حرفی به میان نیاوریم ... مشکل ما همین سه چیز است اگر ان ها نباشد که ما مشکلی نداریم" و بالاخره در سال 1357 بساط رژیم پهلوی برچیده شد و سرویس های اطلاعاتی موساد نیز نتوانستند برای شاه کاری بکنند . از آن زمان به بعد شعار مرگ بر اسرائیل به عنوان یکی از شعار های اساسی مردم ایران بیان شده است.

راویان نور